Οι 5 μεγαλύτερες οικονομικές φούσκες στην ιστορία

Μια οικονομική φούσκα είναι μια περίοδος γρήγορης οικονομικής επέκτασης που καθοδηγείται από τον κερδοσκοπικό ενθουσιασμό και τις υπερβολικά υψηλές τιμές των περιουσιακών στοιχείων. Μια φούσκα χαρακτηρίζεται από αύξηση της ζήτησης για ένα περιουσιακό στοιχείο, όπως εμπορεύματα, μετοχές ή ακίνητα, που ανεβάζει την τιμή του. Διάφοροι παράγοντες, όπως η εύκολη πρόσβαση σε πιστώσεις, τα χαμηλά επιτόκια και η αισιοδοξία των επενδυτών, συχνά συνδυάζονται για να δημιουργήσουν χρηματοοικονομικές φούσκες.

Η τιμή του περιουσιακού στοιχείου αυξάνεται καθώς περισσότερα άτομα επενδύουν σε αυτό, προσελκύοντας ακόμη περισσότερα κεφάλαια. Η τιμή του τελικά πέφτει κάτω από ένα επίπεδο που μπορεί να διατηρηθεί, γεγονός που προκαλεί ξεπούλημα και απότομη κατάρρευση της αξίας. Αυτό προκαλεί εκτεταμένες απώλειες για τους επενδυτές και μπορεί να έχει μεγάλο αρνητικό αντίκτυπο στη συνολική οικονομία.

Εδώ είναι πέντε σημαντικές οικονομικές φούσκες στην ιστορία.

Τουλιπομανία (1634–1637)

Μια οικονομική φούσκα που ονομάζεται «μανία τουλίπας» επηρέασε την Ολλανδία στις αρχές του 1600 και βασίστηκε στην τιμή των βολβών τουλίπας. Εκείνη την εποχή, οι τουλίπες ήταν ένα ολοκαίνουργιο, εξωτικό λουλούδι που θαυμαζόταν πολύ για την ομορφιά του στην Ευρώπη. Οι τιμές της τουλίπας αυξήθηκαν μαζί με την άνοδο της ζήτησης, φτάνοντας σε πρωτοφανή ύψη πριν πέσει απότομα.

Πολλοί επενδυτές, συμπεριλαμβανομένων εύπορων εμπόρων και αριστοκρατών, έχασαν τις περιουσίες τους όταν έσκασε η φούσκα της τουλίπας, αφήνοντάς τους βολβούς χωρίς αξία. Θεωρούμενη ως μια από τις πρώτες ιστορικές οικονομικές φούσκες, η μανία της τουλίπας αναφέρεται μερικές φορές ως προειδοποίηση για τους κινδύνους της κερδοσκοπίας.

Η φούσκα της Νότιας Θάλασσας (1720)

Μια κερδοσκοπική φούσκα γνωστή ως φούσκα της Νότιας Θάλασσας αναπτύχθηκε στην Αγγλία στις αρχές του 1700 και βασίστηκε στην South Sea Company, στην οποία είχε δοθεί το μονοπώλιο στο εμπόριο με τη Νότια Αμερική. Η αξία της μετοχής της εταιρείας αυξήθηκε γρήγορα, πυροδοτώντας αγοραστική φρενίτιδα στους κερδοσκόπους.

Όταν έσκασε η φούσκα το 1720, η αξία των μετοχών της εταιρείας έπεσε κατακόρυφα. Πολλοί επενδυτές έχασαν όλα τα χρήματά τους και αυτό είχε ως αποτέλεσμα την εκτεταμένη φτώχεια και την ανεργία. Η φούσκα της Νότιας Θάλασσας είχε μεγάλη επιρροή στην αγγλική οικονομία και θεωρείται ως μία από τις πρώτες οικονομικές κρίσεις στη σύγχρονη ιστορία.

Η οικονομική κρίση είχε επίσης ως αποτέλεσμα τη μείωση των καταναλωτικών δαπανών, υπονομεύοντας την εμπιστοσύνη του κοινού στην κυβέρνηση και στο χρηματοπιστωτικό σύστημα, οδηγώντας σε μια γενική δυσπιστία για τις κερδοσκοπικές επενδύσεις που διήρκεσε για αρκετές δεκαετίες.

Σιδηροδρομική μανία (1845–1847)

Η τρέλα των σιδηροδρόμων, που συνήθως αναφέρεται ως «σιδηροδρομική μανία» της δεκαετίας του 1840, ήταν μια εποχή που ο σιδηροδρομικός τομέας στη Μεγάλη Βρετανία γνώρισε σημαντική ανάπτυξη. Η κερδοσκοπία των μετοχών των σιδηροδρόμων, η οποία σημείωσε γρήγορη αύξηση της αξίας και πυροδότησε μια κερδοσκοπική φρενίτιδα, ήταν ο κύριος μοχλός της φούσκας. Όταν έσκασε η φούσκα το 1847, η αξία των αποθεμάτων των σιδηροδρόμων έπεσε, με αποτέλεσμα σημαντικές οικονομικές απώλειες για όλους.

Η σιδηροδρομική μανία είχε ως αποτέλεσμα σοβαρές οικονομικές απώλειες για πολλούς επενδυτές, συμπεριλαμβανομένων των εύπορων ανθρώπων και των τραπεζών, που έχασαν πολλά χρήματα. Επειδή υπήρχε λιγότερη ζήτηση για μετοχές των σιδηροδρόμων, υπήρξαν λιγότερες δαπάνες από τους καταναλωτές, γεγονός που είχε αρνητικές επιπτώσεις σε ολόκληρη την οικονομία. Τα επόμενα χρόνια, οι κερδοσκοπικές επενδύσεις μειώθηκαν ως αποτέλεσμα των οικονομικών απωλειών από τη σιδηροδρομική μανία, η οποία συνέβαλε επίσης στη γενική πτώση της εμπιστοσύνης του χρηματιστηρίου.

Κραχ του χρηματιστηρίου (1929)

Η Μεγάλη Ύφεση ξεκίνησε από το κραχ του χρηματιστηρίου του 1929, ένα σημείο καμπής στην ανάπτυξη της παγκόσμιας οικονομίας. Η ύφεση ήταν μια παρατεταμένη παγκόσμια οικονομική ύφεση που είχε εκτεταμένες και διαρκείς επιπτώσεις στην παγκόσμια οικονομία.

Μια κερδοσκοπική χρηματιστηριακή φούσκα διήρκεσε για περισσότερο από μια δεκαετία και διογκώθηκε από μια σειρά αιτιών, όπως ο εύκολος δανεισμός και η αισιοδοξία για το μέλλον, που συνέβαλαν στην καταστροφή.

Η φούσκα έσκασε στις 29 Οκτωβρίου 1929, οδηγώντας το χρηματιστήριο σε ανατροπή και δημιουργώντας σημαντικές οικονομικές απώλειες για όλους τους εμπλεκόμενους. Ο δείκτης Dow Jones Industrial Average (DJIA) παρουσίασε απώλεια σχεδόν 25% της αξίας του εκείνη την ημέρα, η οποία συνήθως αναφέρεται ως «Μαύρη Τρίτη».

Το DJIA έχασε σχεδόν το 89% της συνολικής του αξίας κατά την περίοδο αρκετών μηνών, από το υψηλό του τον Σεπτέμβριο του 1929 έως το χαμηλό του σημείο τον Ιούλιο του 1932. Η υψηλή ανεργία, η εκτεταμένη φτώχεια, οι χρεοκοπίες τραπεζών και η μείωση στις τιμές των καλλιεργειών ήταν μόνο μερικά από τα τις εκτεταμένες συνέπειες της καταστροφής.

Dot-com bubble (1995–2000)

Η φούσκα dot-com ήταν μια οικονομική φούσκα που έλαβε χώρα στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και στις αρχές της δεκαετίας του 2000 ως αποτέλεσμα της εκρηκτικής επέκτασης του Διαδικτύου και των επιχειρήσεων dot-com — π.χ. eBay, Google, Amazon, Yahoo και TheGlobe.com — που εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια αυτή τη φορά. Η κερδοσκοπία μετοχών της Dot-com, η οποία είδε μια γρήγορη αύξηση της αξίας και την επακόλουθη κερδοσκοπική φρενίτιδα, ήταν ο κύριος μοχλός της φούσκας.

Όταν η φούσκα dot-com έσκασε το 2000, είχε ως αποτέλεσμα τεράστιες οικονομικές απώλειες και μείωση της αξίας των μετοχών dot-com. Η φούσκα dot-com είχε τρομερή επίδραση στην παγκόσμια οικονομία και έπαιξε μεγάλο ρόλο στην οικονομική ύφεση στις αρχές της δεκαετίας του 2000.